Przede wszystkim inżynier

Piętnaście lat temu zorganizował na naszej uczelni kierunek mechanika i budowa maszyn. Kilka lat później napisał specjalnie dla jego studentów podręcznik. Wiedza, spokój i pogoda ducha sprawiły, że pozostał we wdzięcznej pamięci tych, którzy Go poznali. Zmarł prof. dr hab. inż. Janusz Walczak.

Urodził się w Książu Wielkopolskim w 1939 r. Studiował na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Poznańskiej, gdzie ukończył specjalność pojazdy szynowe. Związał się z tą uczelnią na całe życie. W 1962 r. podjął na politechnice pracę i zajmował stanowiska od asystenta do profesora nadzwyczajnego, pełnił też funkcje m.in. prodziekana i dziekana Wydziału Maszyn Roboczych i Pojazdów.

Stopień doktora otrzymał w 1971 r. na Politechnice Poznańskiej, a doktora habilitowanego w 1980 r. na Politechnice Wrocławskiej. Tytuł naukowy profesora nauk technicznych Prezydent RP przyznał mu w 2000 r.

Zainteresowania naukowe Profesora koncentrowały się wokół mechaniki płynów w zastosowaniu do maszyn przepływowych, a szczególnie sprężarek, dmuchaw i wentylatorów. Sam do najważniejszych osiągnięć badawczych i konstrukcyjnych zaliczał opracowanie konstrukcji i uruchomienie produkcji sprężarek i dmuchaw promieniowych oraz sprężarek tłokowych w Fabryce Urządzeń Mechanicznych W-5 H. Cegielski Polska S.A. To właśnie te działania zostały ujęte w książce „Sprężarki i dmuchawy promieniowe. Teorie, badania i optymalizacja stopnia sprężającego”, która stała się podsumowaniem Jego działalności. W całym Jego dorobku znalazło się niemal 100 publikacji (np. „Termodynamiczno-przepływowe podstawy procesów sprężania”, „Inżynierska mechanika płynów”) i ponad 200 niepublikowanych raportów różnego rodzaju badań. Wspomniany na początku podręcznik napisany dla konińskich, i jak później się okazało, nie tylko konińskich studentów, to wydana w 2009 r. przez PWSZ w Koninie „Termodynamika techniczna”.

Profesor Walczak był członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, wielokrotnie w pracach komitetów naukowych konferencji naukowych i technicznych. Był członkiem Rady Naukowej OBR Przemysłu Siarkowego „Siarkopol” w Tarnobrzegu (1986-1990) oraz wice- i przewodniczącym Rady Naukowej OBR Maszyn Pakujących w Poznaniu. Pełnił także funkcję wiceprzewodniczącego Normalizacyjnej Komisji Problemowej ds. Wentylatorów i Urządzeń do Oczyszczania Gazów Odlotowych – PKN oraz był członkiem Normalizacyjnej Komisji Problemowej ds. Sprężarek – PKN.

W 2000 roku otrzymał nagrodę premiera Rządu RP (wraz z H. Cegielski Polska S.A.) za osiągnięcia naukowo-techniczne. Został również odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Na naszej uczelni pojawił się w 2004 r., by zbudować Instytut Techniczny (któremu później przez lata dyrektorował), a na nim działający do dziś kierunek mechanika i budowa maszyn.

W rozmowie, jaką przeprowadziła z Nim wtedy red. Ewa Kapyszewska dla uczelnianej gazety „Biuletyn PWSZ w Koninie”, Profesor mówił m.in. co chciałby zaszczepić młodym współpracownikom: „Że trzeba się dużo uczyć i funkcjonować jako inżynier. Jeśli kształcimy inżynierów, to od czasu do czasu sami musimy być inżynierami. Nie wystarczy poczytać w książkach. Jeśli się samemu nigdy nic nie skonstruowało, to i studenta się nigdy nie nauczy konstruowania”.

Miał też swoje plany związane z przyszłymi konińskim studentami mechaniki: „Chciałbym, żebyśmy kształcili tu naprawdę dobrych inżynierów. Planuję dużo samodzielnej pracy projektowej dla studentów, oczywiście pod okiem nauczycieli. Chciałbym, by rozumieli to, czego się uczą, by umieli wypowiedzieć się własnym językiem. Duży nacisk będę kładł na ćwiczenia laboratoryjne. Uważam, że jeśli ktoś sam coś policzy, zaprojektuje, to więcej pozostanie mu w głowie”.

Pytany o zainteresowania pozazawodowe przyznał, że nie ma zbyt wiele czasu poza pracą: „Żona mówi, że jestem pracoholikiem. Jeśli mam chwilę, to czytam […] takie rzeczy, by zrozumieć świat. Sięgam też po literaturę faktu i historię”. Natomiast zapytany o swoje ulubione miejsce na ziemi powiedział: „Nie mam wybranego miejsca. Mam dom i to jest najważniejsze”.

W 2016 r. Profesor Janusz Walczak otrzymał tytuł Honorowego Profesora PWSZ w Koninie.